පට්ඨාන ධර්‍මය මෙතරම් වැදගත් වන්නේ ඇයි ?
බුදුරජාණන් වහන්සේගේ ඉගැන්වීම ප්‍රඥාවෙන් තේරුම් ගත යුතුය.මෙම ධර්‍මය ඉගෙන ගැනීම, දේශනා කිරිම සහ ප්‍රඥාවෙන් අවබෝධ කරගැනීම ඉතාමත් වැදගත්ය. බුද්ධ ශ්‍රාවකයා, කාමසුකල්ලිකානු යෝගය සහ අත්තකිලමතානු යෝගය යන අන්ත දෙක අතහැර මජ්ජිමා පටිපදා යන මැදීම් පිළිවෙත අනුගමනය කරමින් අවසාන ඉලක්කය වන සදා සැප ඇති අජර අමර අමෘත මහා නිර්වාණය වෙත යොමුවිම වඩාත් වැදගත් වේ.
සම්මා සම්බුදු රජාණන්වහන්සේගේ පරිනිර්වාණයෙන් පසු අහ තැන්පත් මහ රහතන් වහන්සේලා විසින් අප දැන් පරිශීලනය කරන ත්‍රීපිටකය ග්‍රන්තනය කරණ ලදී. භික්ෂු සහ භික්ෂුණින් වහන්සේලාගේ විනය නීති මාලාව අන්තර්ගත වී ඇත්තේ විනය පිටකයේය. බුදුරජාණන් වහන්සේ විසින් දේශනා කරන ලද සියලු සූත්‍ර දේශනා සූත්‍ර පිටකයේ අන්තර්ගත ය. මෙහි අඩංගු සූත්‍ර දේශනා “වොහාර දේශනා” යයි සඳහන් වන්නේ, ලෝක සම්මත ඉගැන්වීම බැවිනි.
අභිධර්‍ම පිටකය තුල ”පට්ඨාන ධර්‍මය” සහිත ”පරමාර්ථ ධර්‍මය දේශනා” අන්තර්ගතය. අභිධර්‍මය පිටකයෙහි අඩංගු නාම / රූප පරීක්ෂණය, මිනිසා යන සත්වයාගේ ව්‍යාකූල සංකීර්ණ යන්ත්‍රය යනු කුමක්දැයි විභාග කර දක්වමින්, සත්වයාගේ ඉපදීම සහ මරණය සවිස්තරව විග්‍රහ කර දක්වයි. මෙම සංකීර්ණ විග්‍රහය සැම දෙයකම පැවැත්ම, ඇති සැටියෙන් දැකීමට ඉවහල්වේ. මෙම දර්ශනය පුළුල් ලෙස විග්‍රහ කර ඇතත්, වඩාත් වැදගත්වන්නේ ධර්‍මය භාවිතා කරමින් එහි තුල හැසිරෙමින්, ප්‍රඥාවෙන් අවබෝධ කරගැනීමියි.
මහා කාරුණිකවූ සම්මා සම්බුදුරජාණන්වහන්සේ, සම්බුද්ධත්වයෙන් සත්වන දින රාත්‍රී යාමයේ නිර්මාණවාදය හෙවත් මැවීම යන ප්‍රශ්නය වෙත අවධානය යොමුකළ සේක. සත්‍ය වශයෙන්ම මේ සියලු සත්වයෝ සහ ඔවුන්ගේ ඉරණම සමග මෙම විශ්වය කවුරුන් විසින් මවන ලද්දක්ද ?
උන්වහන්සේගේ සම්මා සම්බුදු ප්‍රඥා ඇසින්ම දුටු ලෙස මිනිසා සහ සත්වයාගේ ඉපදීම සමග නිමක් නැති පීඩනයට ලක්වෙමින්, ලෙඩවෙමින්, දිරාපත්වෙමින් ඒ භවය මරණයෙන් කෙළවරවී නැවතත් වෙනත් භවයක හෝ මෙවැනිම ඉපදීමකට ලක්වී මෙම ක්‍රියාවලියම උරුම කරගෙන සියලු ලෝක සත්වයෝම භවයේ සැරිසරමින් කෙළවරක් නැති ගමණක දෝලනය වන අයුරු සම්බුදු ඇසින් දුට සේක.
මෙම ක්‍රියාදාමය, ත්‍යාගශීලී, හිතකාමී මැවුම්කරුදෙවි කෙනෙකුගේ වගකීමක නිර්මාණයක් යන මතය පිලිඹද තදබල සැකයක් උන්වහන්සේට ඇතිවිණ. නමුත්, උන්වහන්සේගේ දවස සිටි දාර්ශනිකයන් සහ විවිධ ආගමික ගුරුවරුන්ගේ සොයාගැනීම වුයේ සියලු සත්වයන් සමග විශ්වය මෙවැනි නිර්මාණකාරී දෙවි කෙනෙකුන් වන ඊශ්වර සහ බ්‍රහ්මයෙකුගේ මැවීමක් ලෙස නිර්මාණයවී, පෝෂනයවෙමින් දරා සිටින බවය. එම නිසා උන්වහන්සේගේ බුදු නුවනින් මෙම කාරණය පැහැදිලි කරගැනීම උන්වහන්සේට අතිශයෙන්ම වැදගත් වූද ප්‍රමුඛත්වයෙහි ලා සැලකියුතු වූද විෂය විය. මෙම විෂය පිළීඹඳව උන්වහන්සේ ලබාගත් දැණුම සහ දර්ශණය නම් විශ්වය පමණක් නොව, සියල්ල අභිබවා, එකම දෙයක්වත් අතනොහැර, සෑම සියළු දෙයකම අන්තර්ගත ඉතා කුඩාම මූලධාතුවක්ම ද, සෑම පදාර්ථයක්ම ද, සංයෝගයක්ම ද යන විශ්වයේ පවතින සියලුම කුඩා අංශුව තෙක් සහ සත්වයන්ගේ චිත්ත චෛතසිකයන් වන වේදනා, සංඥා, සංඛාර, මනසිකාර, සංකල්ප, අරමුණු, උද්වේගය, තෘෂ්ණාව ඇතිවන්නේ හේතුව සහ ඵලය යන අන්නොන්‍ය ක්‍රියාවළිය මත පදනම් වීමෙන් යන්නයි.
මේ අනුව, එක් දෙයක ක්‍රියාවළිය හේතුවෙන් ඇතිවන තව දෙයක්, වෙනස් වෙමින් පැවත නැතිවීම යන ඵලය බිදී ගොස්, එයින් ඇතිවන හේතුවෙන් වෙනස් වෙමින් ඇතිවන ඵලය නැවත නැවත බිදී යන බව බුදුරජාණන් වහන්සේ ලද අවබෝධයෙන් දුටු සේක. .එක් දෙයක්, තව දෙයක ඇතිවීමට හේතුවීම සංස්ඛාර වන්නේය. මෙම ක්‍රියාකාරිත්වය කිසිසේත් ම් සරල ක්‍රියාදාමයක් නොව, අතිශය සංකීර්ණ, ව්‍යාකූල සහගත එකක් ය. එසේ හෙයින්, බුදුරජාණන්වහන්සේ, “පච්චය” යන මාතෘකා පාඨය යටතේ දක්වා තිබෙන පට්ඨාන පෙළ පොතේ සඳහන් වී ඇති පරිදි මේ ක්‍රියාදාමය “සුවිසි ප්‍රත්‍ය” යයි ක්‍රම 24 කට ගණනය කොට විස්තර කළ සේක. මෙය, අන්නෝන්‍ය සංසිද්ධිය මත සිදුවන ක්‍රියාදාමයක් ලෙස අපගේ ජීවිතයේ මනෝමය ක්‍රියාදාමයේ අත්දැකීම් වලට සුවීශේෂී අවධානයක් යොමුකරමින් නිර්දේශ කළ සේක.
